Wat is de waarde van conflict?

De aanleiding

Tijdens de WAIC 2015, in Johannesburg, viel het op dat er grote verschillen waren tussen hoe mensen dachten over Appreciative Inquiry (AI). Is het een kwestie van AI ‘zijn’, of een kwestie van AI ‘doen’? En als je te maken hebt met spanning, ga je dan in op de spanning, of ga je die juist uit de weg?

Het positieve principe, dat uit de positieve psychologie komt, is één van de veroorzakers van deze vraagstelling. Omdat je houding in principe positief is tegenover mensen en onderwerpen, komen de negatieve aspecten van het werk en van het leven soms in de knel. Als er iets niet leuk is, of niet goed gaat, mag je het daar dan wel over hebben? Een kritische houding wordt dan al gauw ‘niet waarderend’ gevonden.

Onze ervaring is echter, dat je vroeg of laat toch wel spanning tegenkomt. Of in de vorm van ‘weerstand’ (onuitgesproken), dan wel in de vorm van een openlijk conflict (uitgesproken). En dat het niet altijd handig is om dit uit de weg te gaan… of om een negatief onderwerp simpelweg te ‘flippen’ naar iets positiefs. In sommige gevallen wordt de spanning dan alleen maar groter.

De workshop

Tijdens onze workshop vroegen we AI-professionals hoe zij omgaan met spanning. De groep deelde zichzelf op in vier groepen:

1. Flipping (iets negatiefs omflippen naar iets positiefs)
2. Inquiring (ingaan op de spanning en het onderzoeken)
3. Ignoring (de spanning negeren)
4. Welcoming (wel benoemen maar er niets mee doen)

De groepen stonden in de vier hoeken van de ruimte en moesten per groep argumenten benoemen die hun standpunt versterkten om dit daarna te presenteren aan de andere groepen. Door deze fysieke opzet creëerden we een zekere ongemakkelijkheid. Vervolgens stonden we stil bij de vragen: Wat voel je nu? Is er spanning? En daarna mochten de deelnemers naar een persoon van een andere groep lopen om een generatief gesprek te hebben in duo’s. Er was een vrouw die een sterke afkeur voelde voor één van de andere groepen. Zij liep met doelgerichte stappen af op iemand uit die groep. Met deze persoon wilde ze wel even een goed gesprek voeren.

Enkele vragen die ze aan elkaar stelden waren onder andere: Welke argumenten van de andere groep waren overtuigend, goed of goed genoeg of maakten je zelfs enthousiast? Wat was gemeenschappelijk? Waarom denk je dat het belangrijk is om verschillen te hebben? Waarom denk je dat het belangrijk is om dit gesprek met elkaar te hebben? Hoe denk je nu over het hebben van spanning en ongemak? En de slotvraag: Als je nog steeds spanning voelt, hoe kan ik je dan helpen om je beter te voelen?

Een conclusie

De vrouw met de sterke afkeur zei dat met name de laatste vraag de spanning oploste die ze voelde richting de persoon met een tegenovergesteld standpunt.

Enkele deelnemers merkten tijdens het gesprek dat hun ‘opponent’ ook gewoon een mens was, met vergelijkbare ervaringen en met herkenbare gevoelens. En dat conflict ook passie oproept en een mogelijkheid tot verbinding. Het onderzoeken waard dus!

Wil je onze Engelstalige artikel lezen die we schreven voor de AIPractitioner? Stuur ons dan een mail: instituut@instituutvoorinterventiekunde.nl

Door Barbara van Kesteren – mede-eigenaar Instituut voor Interventiekunde