In de onderliggende principes van Appreciative Inquiry zit het verborgen goud

Inmiddels zijn er, mede dankzij het succes en de aantrekkingskracht van Appreciative Inquiry, de nodige aanbieders van opleidingen bijgekomen. Waarom dan kiezen voor een opleiding bij het Instituut voor Interventiekunde? Wat kenmerkt de opleidingen en wat maakt de Appreciative Inquiry opleidingen van het Instituut uniek? Wij vroegen het aan docenten en deelnemers van het Appreciative Inquiry Basisjaar 2017.

Het Instituut voor Interventiekunde verzorgt al jarenlang opleidingen in Appreciative Inquiry. Kern van de opleiding is het Basisjaar Appreciative Inquiry, bestaande uit 12 opleidingsdagen gedurende een jaar. Hierop aansluitend het Toepassingsjaar waarin een opdracht voor een klant centraal staat en we theorie en praktijk verdiepen.

Laura van Arragon, deelnemer Appreciative Inquiry Basisjaar 2017:

“Toen ik de opleiding Appreciative Inquiry ging volgen was ik eigenlijk op zoek naar een methodiek waar ik mezelf beter mee kon verkopen. Gaandeweg de opleiding heb ik gemerkt dat Appreciative Inquiry veel meer is dan een methode. Veel belangrijker zijn de principes en manier van interactie. Achteraf viel alles eigenlijk pas op zijn plek en besefte ik: dit was een waarderende manier van opleiden! Je ziet en ervaart echt het  proces van groepsvorming, het waarderend onderzoeken binnen en met de groep met behulp van het eigen leerproces.

In de opleiding bij het Instituut voor Interventiekunde wordt vooral gekeken naar wat er al is. Elke deelnemer heeft al zijn eigen ervaring. Van daaruit wordt weer gekeken hoe je dat kunt versterken en hoe Appreciative Inquiry je daarbij kan helpen. De groep bepaalt welke kant we op gaan. Daarmee doen we altijd wat de groep nodig heeft. Zo ben je met elkaar in het proces bezig met samen afstemmen wat je komt halen en hoe. Voor mij werd toen helder wat ik echt kwam halen. Dat was dus geen methodiek. Ik merkte dat ik eigenlijk zo genoeg had van dat klachtgerichte, probleemgerichte werken dat ik zo gewend was. En ik merkte tijdens deze opleiding dat ik het zo ontzettend prettig vond dat wat er ook was, er met een waarderende blik naar werd gekeken. Geen methode dus, maar veel meer het werken vanuit de waarderende principes”.

Philip Meulenkamp, deelnemer Appreciative Inquiry Basisjaar 2017:

“Wat het Basisjaar mij heeft opgeleverd? Het eerste dat in me opkomt is: een groep die zich gevormd heeft. In het begin van de opleiding werd behoorlijk wat structuur gegeven. Naarmate het jaar vorderde werd het steeds meer aan de groep overgelaten. Dat doormaken van dat proces is dat je er als groep weer sterker uitkomt. Je hebt wel dat gezamenlijke doel, maar iedereen zit er toch anders in. Je leert daar wel heel veel van, van dat zelf ervaren. Ik denk dat dit wel heel relevant is. In feite krijgen mensen ook een ervaring mee van wat je meemaakt in een waarderend onderzoek en hoe je dan kan groeien. Ik herinner mij vele bijzondere leermomenten, juist vanuit de interactie binnen de groep.”

Docent Appreciative Inquiry Hanneke Laarakker:

“Wat onze opleiding Appreciative Inquiry je oplevert is dat je hebt ervaren wat het is om een waarderend onderzoek te doen en wat voor effect dat kan hebben op je eigen manier van werken. Je onderzoekt bijvoorbeeld je eigen manier van leren en je past die toe op je manier van deelnemen in de workshop. Alles wat je wilt leren betrek je ook op jezelf. Onze opleiding Appreciative Inquiry, zelfs de driedaagse inleiding, gaat ook over je eigen manier van leren; dat is ook een vorm van onderzoek. Een waarderend onderzoek. Wij pakken het leren over Appreciative Inquiry sociaal constructionistisch aan: wij zeggen niet hoe het moet of hoe het bedoeld is, maar wij onderzoeken samen met de groep wat werkelijk van waarde is.”

“Alle opleidingen, zelfs onze driedaagse inleiding, zijn vormgegeven als een waarderend actieonderzoek. Jij en je praktijk zijn hierin het onderwerp. We werken dus eigenlijk op drie lagen.

1. Je leert een manier van doen van waarderend onderzoek en de theorie hierover;
2. Je leert deze toepassen in de praktijk;
3. Je leert jezelf en je eigen leerproces waarderend onderzoeken, in en met behulp van je leergroep. Zodat je ook zelf ervaart wat je van anderen vraagt als je hen een waarderend onderzoek laat doen. Dus als wij bij klant x een module waarderend onderzoek aanbieden, dan weten we wat we bieden omdat we ook zelf weten wat het met je doet als je van deze waarderende vragen krijgt.

Docent Appreciative Inquiry Barbara van Kesteren:

“De filosofie komt samen in onze opleidingen. Wat ik ook goed vind aan onze aanpak is dat je de deelnemers hun eigen praktijk laat meenemen en onderzoeken. We gaan de hele tijd mee van de eigen praktijk naar de stof, en nemen de stof weer mee naar de eigen praktijk. Zo kom je er direct achter wat het verschil is tussen een training Appreciative Inquiry en een opleiding bij het Instituut voor Interventiekunde.

Hoe je denkt bepaalt hoe je doet. Om er achter te komen wat je denkt is het dus belangrijk om bewust te zijn en te onderzoeken wat je doet. Je hebt waarderende ogen omdat je weet dat je (onbewuste) verwachtingen bepalen hoe je naar iemand kijkt, en dit heeft weer invloed op hoe succesvol iemand kan zijn. Voor mij is dat een van de kernen van hoe wij Appreciative Inquiry overbrengen. Het is echt die bewustwording van hoe sta ik eigenlijk in mijn leven en in mijn werk, en welke gevolgen heeft dit eigenlijk voor anderen? Hoe leef ik in het leven, hoe kijk in naar andere mensen. Waarderend onderzoeken past goed bij die houding, omdat je dan met een positieve blik naar anderen kijkt en je blijft onderzoeken, dus je gaat niet uit van aannames. Bij ons ben je altijd onderdeel van de groep, je ‘ gebruikt’ elkaar en bent onderdeel van het proces. Het is sociaal constructionisme in praktijk.”

Toepassingsjaar Appreciative Inquiry

Philip Meulenkamp: “Waarom heb ik besloten om komend jaar het Toepassingsjaar Appreciative Inquiry te gaan doen? Ik hoor mensen zeggen: “waarderend onderzoeken, dat ken ik wel” en dan benoemen ze de methode, de stappen die je kunt volgen. Maar ik denk: . De kracht van de waarderend onderzoekende benadering is juist heel situationeel, om te zorgen dat het op die plek in wat daar kan werken zijn werk kan doen. In de onderliggende principes zit voor mij het verborgen goud. Daar wil ik meer over ontdekken en leren. En in mijn eigen bedrijf wil ik echt een verandertraject op een iets grotere schaal gaan doen, als een soort referentie, om ervaring op te doen. Mijn vraag die ik verder wil onderzoeken is nog: gaan dingen echt veranderen als je positief benaderd. Doe je recht aan wat er is. Hoe ga je om met opdracht, doe je wat gevraagd wordt of wat je denkt dat nodig is.”

Laura van Arragon: “Het volgen van het Basisjaar Appreciative Inquiry heeft me ook verbinding met een netwerk van professionals gebracht, wat ook mijn carrière goed doet.

Mijn bedrijf loopt nu zo goed dat ik komend jaar even geen tijd voor heb voor het toepassingsjaar. Ha ha. Echt een luxeprobleem! Maar ik wil het echt gaan doen, want ik merk dat het zo ontzettend belangrijk is om ook met elkaar die reflectie te hebben op wat je doet!”

Tekst: Mirko Opdam