Sinds augustus 2021 is Willem de Wijs interventiekundige des vaderlands. Omdat hij zichzelf deze titel heeft toegeëigend. In dit interview onderzoekt Barbara van Kesteren de betekenis hiervan, voor het vaderland, voor het vak, voor hemzelf.
B: Hoe word je interventiekundige des vaderlands?
W: Door mijzelf zo te noemen. En dan ben je het. Net als een ‘loodgieter des vaderlands’; ik wacht nog steeds op het eerste witte busje met dat opschrift. Het is een serieuze grap. Wick van der Vaart (de oprichter van het Instituut voor Interventiekunde) en ik hadden het kunnen verzinnen tijdens onze kroeggesprekken. En er hartelijk om kunnen lachen. En vervolgens zouden we van alles zijn gaan verzinnen om het iets te laten betekenen. Uit liefde voor het vak.
B: Waarom is het belangrijk dat het ‘vaderland’ een vertegenwoordiger van interventiekunde heeft?
W: Het is eigenlijk vooral een ambassadeurschap: de wereld meer bekend maken met wat interventiekunde is, wat een interventiekundige doet, waarin het verschilt van andere disciplines. En vooral hoe verrijkend die manier van kijken en handelen is voor mensen, organisaties en de samenleving. Grote woorden, ja, nogal ambitieus, hè? Maar het moet ook wel leuk blijven…
B: Wat is dan interventiekunde en wat doet een interventiekundige eigenlijk?
W: Een interventiekundige helpt ‘een systeem’ te onderzoeken wat er aan de hand is, vanuit verschillende perspectieven een zo rijk mogelijk beeld te vormen. En vervolgens op grond daarvan keuzes te maken hoe te handelen. Bij voorkeur met zoveel mogelijk voor het vraagstuk relevante betrokkenen. Interventiekunde is het nogal ongrijpbare, eclectische geheel van alle mogelijke theorieën, modellen en werkvormen. Er is geen voorgeschreven aanpak, omdat iedere situatie andere variabelen en spelers kent. Lastig voor mensen die zekerheid zoeken. Als zogenaamde professionals dus beweren dat zij de juiste en succesvolle aanpak ‘voor al uw problemen en wensen’ bieden, zal ik ze geen interventiekundige noemen.
B: Hoe herken je een goede interventiekundige wel?
W: Laat ik eerst stellen dat ik met deze titel niet suggereer dat ik een goede, laat staan de beste interventiekundige van Nederland ben. Hoewel… Deze uitstekende vraag lijkt mij de start van een interessante dialoog. Uiteindelijk hoop ik dat die dialoog uitmondt in de benoeming van mijn opvolger in 2022. Of nog beter: een hele groep zelfbenoemde interventiekundigen des vaderlands.
B: Wat kenmerkt jou in je werk?
W: Ik wil alles weten van een klant. En probeer thema’s te vinden die de moeite waard zijn te bespreken. En vervolgens gaan we dat doen. Tamelijk overzichtelijk vind ik zelf, maar soms moet ik dat klanten iets beter uitleggen…
B: Waar word je het vrolijkst van?
W: Als mijn klanten en ik moeilijke thema’s goed hebben uit- en doorgesproken, er geen bloed heeft gevloeid en we na afloop samen een goede borrel kunnen drinken. En als we al die tijd ook veel hebben gelachen samen.
B: Wat drijft je? Waar doe jij het voor? Vanuit welke waarden werk jij als interventiekundige?
W: Een betere wereld? Een hopeloze idealist ben ik. Gevormd door Karl May en Karl Marx.
B: Is er nu iets in de samenleving aan de hand waar je handen van gaan jeuken? Wat zou je willen doen als jij daar kon interveniëren?
W: Volg op LinkedIn mijn berichten met #ethiek en #kapitalisme en je krijgt een aardig beeld van waar ik me aan erger. Maar veel meer dan dat doe ik niet. Ik heb mij ooit een aanhanger van ‘dynamisch fatalisme’ genoemd, een zelfverzonnen levenshouding die mij goed past.
B: Welke tips heb je voor de lezers heb je om zich te blijven ontwikkelen?
W: Eigenlijk maar twee: wees altijd nieuwsgierig en twijfel altijd aan je oordeel. Niets zo saai als mensen die alles (menen te) weten.
Bio:
Geboren op 20 februari 1955 in Utrecht
Studeerde Organisatiepsychologie en Nyenrode MBA
Werkte bij organisaties als KPN Telecom en Tata Steel en met diverse organisaties vanuit bureau’s als Veghtconsult, Schouten&Nelissen en CBE Consultants.
Werkt nu als interventiekundige bij het Instituut voor Interventiekunde, is mede-eigenaar.
Woont in Amsterdam met zijn partner Lucie.