Verbinden door verhalen: de kracht van vertellen en luisteren – door Wick van der Vaart
Voor het themanummer “Verbondenheid” van het Tijdschrift voor Positieve Psychologie schreef Wick van der Vaart een artikel over de waarde van verhalen voor onze beroepspraktijk.
“Er waait de laatste jaren een nieuwe wind door de politiek. Poetin, Trump, Le Pen, Wilders, Farage: ze combineren allen een lonkend perspectief voor het eigen land met stoere taal over immigranten. De woorden die ze hierbij gebruiken laten, zoals een politicus betaamt, weinig aan de verbeelding over. Ze kondigen aan het eigen land weer ‘groot’ te maken en mensen die niet mee willen doen buiten te sluiten.
Ieder woord, iedere oneliner die een politicus uitspreekt, is een bouwsteen van een verhaal. Een verhaal is een min of meer coherente weergave van wat wij zien in de wereld om ons heen, meestal niet als een opsomming van feiten, maar als een manier om betekenis te verlenen aan onze ervaring. Wij vertellen onze verhalen bovendien aan iemand die naar ons luistert, iemand die ook een eigen verhaal heeft te vertellen. Het uitwisselen van verhalen is een krachtige manier om ons met anderen te verbinden. Als jij naar mijn verhaal luistert, wil ik naar jouw verhaal luisteren. Hierdoor leer ik je beter kennen, ga ik je beter begrijpen en ontstaat er ook op een emotioneel niveau een connectie.
De laatste jaren heeft het vertellen van verhalen een grote vlucht genomen in het vakgebied van de professional, onder wie ik in ieder geval coaches, trainers, adviseurs en managers schaar. Narratieve coaching, storytelling, narratieve evaluatie en onderzoek: er is inmiddels een boekenkast over vol geschreven. De waardering voor verhalen is aan de ene kant eeuwenoud, want mensen hebben elkaar altijd verhalen verteld, en is tegelijkertijd geïnspireerd door postmoderne en sociaal-constructionistische theorieën. Wanneer we ons verhaal veranderen, ontstaat er een nieuw werkelijkheidsbeeld (Gergen, 1999, 2009). En dit gebeurt altijd in interactie, in verbinding met anderen. De gedachte achter interventiestrategieën waarin verhalen centraal staan, is dat er positieve energie ontstaat, dat er nieuwe verbindingen tussen mensen worden gelegd, dat bestaande relaties versterken en dat deze combinatie van constructieve energie en connecties de voedingsbodem is voor nieuwe verhalen. (Organisatie)verandering is dan: vormgeven aan deze nieuwe verhalen.
In dit artikel leg ik dit verder uit, aan de hand van een concrete casus, waarbij de filosofie en werkwijze van Appreciative Inquiry centraal staan. Vervolgens reflecteer ik op de waarde die dit kan hebben voor coaches, trainers, adviseurs en managers en hoe dit de praktijk van deze professionals kan versterken. Ik sluit af met de maatschappelijke betekenis van deze manier van denken en met een appel aan onze beroepsgroep om hun stem te laten horen in het maatschappelijk discours.”
Of bekijk het hele themanummer ‘Verbondenheid’ van Tijdschrift voor Positieve Psychologie.
Footer
Volg IVI
