Appreciative Inquiry in tijden van corona

Drie soorten omstandigheden om waarderend te onderzoeken.

David Cooperrider vertelde tijdens een online event hoe hij het ziet. Er zijn grofweg drie soorten omstandigheden waarin we met Appreciative Inquiry kunnen werken: onder bijzondere omstandigheden, ‘gewone’ omstandigheden en omstandigheden van grote tragedie.

Bij de bijzondere omstandigheden hangt het laaghangend fruit. Het is niet moeilijk een unieke, geweldige, fantastische ervaring te waarderen, en daaruit te halen wat je er precies geweldig aan vindt. Een mooie kans om te kijken wat je er ervan wilt vasthouden, en dat door te zetten. Bijvoorbeeld, je hebt een succesvolle (online) bijeenkomst gefaciliteerd, daar ben je trots op! Dan kun je er bijvoorbeeld over nadenken wat de succesfactoren precies waren en wellicht dat je de volgende keer weer succes boekt.

Bij ‘gewone’ omstandigheden is het al moeilijker om te waarderen. Het alledaagse, daarin herken je minder makkelijk het goud. Misschien gaat het om de kleine dingen. Je hebt bijvoorbeeld op het nippertje de trein gehaald, of je kunt het ritme van een gewone werkdag waarderen. Daar voel je je tevreden bij. Een mooie oefening om ‘de truffels’ in het alledaagse te ontdekken is een dankboek bijhouden. Ik deed mijn vriend een dankboek cadeau en daarin schrijft hij, inmiddels al ruim twee jaar, elke dag in op waar hij dankbaar voor is. Dat kan zijn dat hij lekker heeft ontbeten, tot aan dat hij een geweldige vriendin heeft 😉

De derde is: kunnen waarderen in tragische omstandigheden. We kunnen wel zeggen dat we daar nu middenin zitten. Hoe kun je deze uitzonderlijke en vreemde crisis waarderen? David Cooperrider zegt: juist nu kan Appreciative Inquiry ons helpen hier doorheen te komen. Hij vertelde over het moment dat zijn vader overleed. Dat was een heel verdrietig moment, maar ook prachtig doordat hij zijn vader kon vertellen wat voor impact hij had gehad op Davids leven. Hij schreef zijn vader een brief hierover, zijn vader brak in tranen uit en stierf de volgende dag. Ook ik moet hierbij denken aan het moment dat mijn stiefvader overleed, wat een hele zware tijd was, maar waardoor mijn moeder, mijn zus en ik wel dichterbij elkaar zijn gekomen. Dát kon ik toen waarderen, terwijl het een moeilijke tijd was.

Vandaag de dag gaan we collectief door een moeilijke tijd heen. Misschien biedt dat ook troost.

Welke generatieve vragen kunnen wij elkaar stellen?

Dus, als we eerst even een paar keer goed hebben geslikt en diep adem hebben gehaald, wanneer we elkaar stevig hebben omhelst (natuurlijk alleen als je huisgenoten bent), de tranen zijn gedroogd en we zover zijn dat we kunnen zeggen: ‘dit gaat ook weer voorbij’. Kunnen we dan bijvoorbeeld vragen aan elkaar stellen zoals deze: Hoe lukt het jou om door deze tijd heen te komen? Door wie voel je je gesteund? Wat waardeer je? Hoe kijk je hier over een jaar op terug? Wat leer je van deze tijd over jezelf en over anderen? Wat ga je misschien zelfs missen als dit weer voorbij is? Welke nieuwe perspectieven komen uit deze periode voort? Welke betekenis geef jij aan deze tijd?

Stiekem denk ik dat ik het zelf nu al een beetje weet. Ik heb nog nooit zoveel steun gevoeld van familie en vrienden. Ik heb nog nooit zoveel tijd kunnen investeren in het beter leren kennen van de kinderen van mijn vriend, die ook thuis zijn nu de scholen zijn gesloten. Ik heb iemand anders kunnen steunen die het nu even niet meer ziet zitten. Ik ervaar ruimte om te experimenteren met nieuwe manieren van werken; fouten worden sneller vergeven. En, laten we eerlijk zijn, de rust in de stad is heerlijk. Wie weet verhuis ik wel naar het platteland wanneer alles weer ‘normaal’ is. Wie weet…

En nu eerst: alles regelen zodat we hier heelhuids doorheen komen. En blijven (waarderend) onderzoeken.

Wil je hierover sparren, wees welkom. Stuur een mail naar barbara@instituutvoorinterventiekunde.nl.

Meer lezen over aanverwante thema’s? Lees hier een blog over een waarderende houding hebben, ook als je op de proef wordt gesteld, en een artikel over het waarderen van conflict.

Door: Barbara van Kesteren